Wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen in het onderwijs maakt onderwijs voor nieuwkomers sneller mogelijk

Het wetsvoorstel tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen in het onderwijs is op 11 oktober 2023 in werking getreden. Hierdoor hebben gemeenten en scholen meer mogelijkheden om in een noodsituatie tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen in een noodsituatie in te richten. Er zijn handreikingen beschikbaar voor gemeenten en scholen met meer informatie over de mogelijkheden.

De druk op het onderwijs voor nieuwkomers neemt toe. Door de hoge instroom van nieuwkomers, het verhuizen van kinderen van de ene opvanglocatie naar de andere en door het lerarentekort lukt het scholen helaas niet altijd meer om voor iedere nieuwkomer een plek op school te vinden. Als het met de bestaande voorzieningen niet meer lukt om het onderwijs voor nieuwkomers te organiseren, kunnen gemeenten en scholen een beroep doen op de nieuwe wet.

De wet tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen regelt twee zaken:

  1. een overlegplicht tussen het college van B en W en schoolbesturen om afspraken te maken over het onderwijs voor nieuwkomers;
  2. de mogelijkheid om in noodsituaties tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen (tnv) in te richten.

Jaarlijks overleg tussen gemeenten en scholen

Het wetsvoorstel bevat een plicht voor gemeenten en schoolbesturen om jaarlijks te overleggen en gezamenlijk afspraken te maken over het onderwijs aan nieuwkomers. Dit moet ervoor zorgen dat straks alle gemeenten en scholen afspraken hebben gemaakt over het onderwijs voor nieuwkomers en dat zij elkaar ook makkelijker weten te vinden als er een tekort aan onderwijsplekken ontstaat door een crisissituatie. De gemeente neemt het initiatief om de partijen voor dit overleg bij elkaar te brengen.

Tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen

In het wetsvoorstel is bepaald dat de minister besluit over de komst van een tijdelijke nieuwkomersvoorziening in een gemeente. De minister kan dit besluit nemen  op verzoek van de gemeente of op eigen initiatief.

Schoolbesturen hebben ruimte om in de tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen af te wijken van bestaande regels voor het onderwijspersoneel, de onderwijsinhoud en de onderwijstijd. Hierdoor kunnen nieuwkomers sneller naar school.

Onderwijspersoneel

Het uitgangspunt  voor de nieuwkomersvoorzieningen is dat er bevoegde leraren voor de klas staan. Omdat schoolbesturen in de praktijk moeite hebben om hun vacatures te vervullen, zijn er mogelijkheden om tijdelijk of gedeeltelijk ook ander onderwijspersoneel in te zetten.

Voor de kernvakken blijft de regel dat er altijd een bevoegde leraar voor de klas moet staan. Het schoolbestuur mag het onderwijsprogramma zelf vaststellen.

Onderwijstijd

Daarnaast krijgen scholen de mogelijkheid om te werken met aangepaste onderwijstijden. Dat geldt alleen als het scholen echt niet lukt om nieuwkomers een volledig onderwijsprogramma te bieden. Voor de onderwijstijd geldt dat leerlingen in een tijdelijke nieuwkomersvoorziening minimaal 12,5 uren (vijf dagdelen) per week onderwijs moeten krijgen, verspreid over ten minste drie onderwijsdagen. Ook moeten leerlingen minimaal tien uren per week les krijgen in het Nederlands.

Meer informatie en handreikingen

Op deze pagina van rijksoverheid.nl vindt u de antwoorden op veelgestelde vragen over onderwijs aan nieuwkomers. Ook is er een handreiking voor schoolbesturen en een handreiking voor gemeenten beschikbaar met informatie over het aanvragen en starten van een tijdelijke nieuwkomersvoorziening.

Scholen en gemeenten die vragen hebben kunnen daarnaast ook contact opnemen met de helpdesk en de regiocoördinatoren van het ministerie van OCW.

Het wetsvoorstel tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen in het onderwijs is in september 2023 besproken in de Eerste Kamer. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel aangenomen in oktober 2023.