Kamerbrief lerarenbeleid en onderwijsarbeidsmarkt

Ministers Van Engelshoven en Slob hebben een Kamerbrief verstuurd over het lerarenbeleid en de onderwijsarbeidsmarkt. Hieronder leest u meer over de ontwikkelingen per onderwijssector (primair en voortgezet onderwijs).

Ontwikkelingen in het primair onderwijs

Huidige en voorspelde tekorten
Op 1 oktober is bij alle po-scholen in Nederland gevraagd hun tekorten door te geven. Hieruit blijkt dat het tekort aan leraren in totaal 9,1% is en voor schoolleiders 12,9%. In de G5 ligt het lerarentekort aanmerkelijk hoger dan daarbuiten (14,3% versus 8,0%). Lees meer hierover in het volgende bericht [doorlinken naar ander nieuwsbericht]. 

Het jaarlijkse onderzoek naar de ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt geeft aan dat de verwachting is dat de tekorten in het po de komende jaren afnemen. Dat zou een welkome verlichting zijn van de druk die veel scholen nu voelen. Wel geeft dit onderzoek een voorlopig en mogelijk te positief beeld. Daarom wordt in het voorjaar een nieuwe voorspelling van de tekorten gemaakt. 

Opnieuw veel zij-instromers
Schoolbesturen hebben in 2021 opnieuw veel subsidieaanvragen ingediend voor scholing en begeleiding van zij-instromers. In het po zijn bijna net zoveel aanvragen toegekend als vorig jaar (767).

Meer subsidies voor het opleiden van onderwijsassistenten tot leraar
Besturen kunnen via een subsidieregeling subsidie aanvragen voor een opleiding van onderwijsassistenten en leraarondersteuners tot leraar in het po. Het subsidieplafond voor 2022 is verhoogd vanwege het grote aantal subsidieaanvragen in 2021. Zo kunnen volgend jaar 200  extra onderwijsassistenten en ondersteuners met subsidie de opleiding tot leraar volgen. Lees meer hierover in het doorlinkbericht van dit onderwerp in de nieuwsbrief. 

Geïntensiveerde aanpak in Almere, Amsterdam, Den Haag, Utrecht, en Rotterdam (G5)

Aangezien de personeelstekorten in het po zich het sterkst concentreren in de G5 is in 2020 besloten om de aanpak personeelstekorten voor de G5 te intensiveren. In elke stad werken de scholen, besturen en gemeenten samen om de tekorten aan te pakken. Een aantal scholen zet een deel van de tijd andere professionals is en ziet dat dit de werkdruk van leraren verlaagt en daarnaast een verrijking voor de leerling kan bieden.

Vorig jaar zijn in de G5 bijna 400 zij-instromers (zowel zij-instromers in de opleiding als zij-instromers in beroep) aangesteld. Steden werken aan verbetering van de scholing en begeleiding van zij-instromers door de inzet van ondere ander bovenschoolse en bovenbestuurlijke begeleiding en coaches, door betere oriëntatieprogramma’s voor (potentiële) zij-instromers en het bieden van meer maatwerk en een zachte landing in de praktijk. Een mooi voorbeeld is de nieuwe route gericht op zij-instromers die leraar willen worden in het (v)so, die door besturen en lerarenopleiding is ontwikkeld in Rotterdam. Op de website van de aanpak lerarentekort is meer informatie te vinden over de geïntensiveerde aanpak in de G5.

Ontwikkelingen voortgezet onderwijs

Voorspelde tekorten
De komende jaren wordt een toenemend tekort aan eerste- en tweedegraadsleraren verwacht, met name bij de tekortvakken. In 2026 wordt een tekort van bijna 2.600 fte verwacht. Het verwachte percentage onvervulde werkgelegenheid ligt in dat jaar hoger dan 5% bij Nederlands, Duits, Frans, informatica, natuurkunde, scheikunde, wiskunde en klassieke talen. De verwachting is dat het tekort na 2026 zich stabiliseert.
 

Aanpak tekortvakken
In het vo zijn er naast de regionale aanpak van de personeelstekorten specifieke maatregelen voor een aantal tekortvakken. Zo zijn er voor het vak informatica experimenten waarbij vakdidactici, gastdocenten en een online leerlijn informaticaonderwijs mogelijk maken op scholen waar geen bevoegde leraar is. Voor het vak Duits is een informatieloket opgezet voor potentiële zij-instromers en moedertaalsprekers. 

Voor het technisch vmbo is de imagocampagne ‘Baan van het leven’ uitgebreid met video’s over hoe mooi het is om jongeren te begeleiden op weg naar een carrière in de techniek.

Opnieuw veel zij-instromers
Schoolbesturen hebben in 2021 opnieuw veel subsidieaanvragen ingediend voor scholing en begeleiding van zij-instromers. In het vo is het aantal aanvragen flink toegenomen tot 330 (in 2020 waren dit er 224). Dit is positief nieuws, met name voor de tekortvakken. 

Trendrapportage

Bent u benieuwd hoeveel leraren er zijn, hoe oud zij zijn, naar het ziekteverzuim, de werktijdfactor en naar de mobiliteit tussen en binnen sectoren? Kijk dan eens in de trendrapportage. Daar staat veel cijfermateriaal over de arbeidsmarkt voor leraren. Ook bovenstaande cijfers worden daar nog verder toegelicht. De trendrapportage is een jaarlijks naslagwerk voor de informatie die het ministerie van OCW op dit gebied ter beschikking heeft.