Pilot met domein-overstijgend (her)oriëntatieprogramma
Voor studenten die bij de instroom in het mbo nog niet voldoende weten wat ze willen én voor studenten die gedurende de mbo-opleiding uitvallen en behoefte hebben aan heroriëntatie kan een oriëntatieprogramma een goede oplossing zijn. In het kader van de Werkagenda is afgesproken dat OCW een experiment met een domein-overstijgend oriëntatieprogramma mogelijk maakt. In het experiment wordt getoetst of een oriëntatieprogramma in het mbo bijdraagt aan een passende en bestendige studiekeuze en aan het voorkomen van studiewissel en uitval.
Inmiddels is de ruimte voor een dergelijk onderzoek binnen bestaande wet- en regelgeving gevonden, waardoor er geen sluitende onderbouwing meer is voor een experiment.
In een wetsinterpreterende beleidsregel zal worden toegelicht hoe domein-overstijgende oriëntatieprogramma’s op een goede manier kunnen worden vormgegeven. De beleidsregel maakt geen nieuwe wet- of regelgeving, maar licht de wettelijke ruimte die er is voor oriëntatieprogramma’s in het mbo toe. Ook wordt in de beleidsregel de werkwijze in het kader van de pilot uitgelegd. Het streven is de beleidsregel voorjaar 2024 te publiceren; inwerkingtreding is naar verwachting augustus 2024. De beoogde looptijd van de pilot is augustus 2024 tot augustus 2028.
Tweeledig doel van de pilot
Het doel van de pilot is tweeledig. Met de pilot onderzoeken we enerzijds de effectiviteit van oriëntatieprogramma’s. Onder meer als het gaat om het realiseren van een passende, bestendige studiekeuze. Anderzijds onderzoeken we of de werkwijze op basis van de bestaande wet- en regelgeving toereikend is. Zo kunnen we door gedegen evaluatieonderzoek en scherpe monitoring tijdig zicht krijgen op eventuele knelpunten. Vervolgens kunnen we het toekomstige beleid en het wettelijk kader voor oriëntatieprogramma’s zo goed mogelijk vormgeven op basis van de tijdens de pilot opgedane inzichten. In de beleidsregel zal worden verduidelijkt dat er binnen het wettelijk kader veel ruimte is voor mbo-instellingen om oriëntatieprogramma’s naar eigen inzicht inhoudelijk vorm te geven. Dat geldt ook voor lopende oriëntatieprogramma’s. In de beleidsregel krijgen ook belangrijke uitgangspunten en vereisten nadere toelichting. Denk daarbij aan:
- Ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en kennismaking met de beroepspraktijk;
- Het opleidingsdomein als inschrijfpositie met de mogelijkheid om in het kader van LOB van de toekomstige kwalificatie op alle domeinen te oriënteren;
- De toepassing van het toelatingsrecht;
- De mogelijkheden rond het instellen van een numerus fixus in het kader van beperkte opleidingscapaciteit;
- Het bindend studieadvies in relatie tot oriëntatieprogramma’s;
- De maximale duur van een jaar voor een oriëntatieprogramma;
- De maximale geprogrammeerde studieduur.
Veel ondersteuning en begeleiding
Voor heroriënterende studenten geldt dat zij veel ondersteuning in het kader van oriëntatie kunnen krijgen binnen de eerder gekozen opleiding. Deze ruimte is er binnen de gekozen beroepsopleiding in het kader van LOB voor studenten die aan de volgende voorwaarden voldoen:
- Ze weten nog niet zeker of ze daadwerkelijk van studie willen wisselen.
- De inschatting is dat ze niet langer dan drie maanden hoeven te oriënteren.
- Ze volgen nog minimaal één beroepsgericht onderdeel van de opleiding.
Zo behouden mbo-instellingen de mogelijkheid om deze studenten vanuit de eerder gekozen opleiding te begeleiden en blijft de administratieve last beperkt. Weet een student zeker weten dat hij of zij wil stoppen met de opleiding? En/of volgt de student geen beroepsgericht onderdeel van de opleiding meer? Dan dient de student wel te worden overgeschreven naar een opleidingsdomein als hij of zij zich wil oriënteren op de keuze voor een beroepsopleiding.